Finansije i Osiguranje - Crna Gora

Svaki građanin Crne Gore dužan 1.459 eura

Kreditno zaduženi građani su na kraju prošle godine dugovli bankama u prosjeku 7.753 eura što je značajan rast u odnosu na godinu ranije, kada je taj dug bio 5.612 eura, kazala je specijalna savjetnica glavnog ekonomiste Centralne banke Crne Gore Zorica Kalezić, napominjući da je istovremeno dug “per capita" niži za 20 eura.

Prema njenim riječima dug “po glavi stanovnika" iznosio je 1.459 eura, što je naveća zaduženost u regionu.

“Na kraju 2009. godine, kreditno zaduženih fizičkih lica kod domaćih banaka bilo 118.570, ili oko 55 odsto manje nego u 2008. Manji broj klijenata, kazala je, imao je značajan iznos duga po osnovu kredita što govori o rastu koncentracije duga stanovništva”, kazala je Kalezić.

Ona je podsjetila da su banke prošle godine u uslovima povećanog rizika poslovanja i otežanih uslova pristupa eksternim izvorima finansiranja, reagovale rigidnom kreditnom politikom, odnosno procjenom kreditnog rizika, što je dovelo do gotovo potpunog obustavljenja kreditne aktivnosti.

”Centralna banka imajući u vidu strukturu baze našeg bankarskog sistema, ni posjeduje podatke o novoodobrenim kreditima tokom 2009. U kumulativu krediti sektoru stanovništva bilježili su pad tokom cijele 2009. Na godišnjem nivou, krediti odobreni stanovništvu su pali za 118,3 miliona eura, ili 11,4 odsto i na kraju 2009. i iznosili su 919,3 miliona eura. Kako se radi o ranije odobrenim, najvećim dijelom dugoročnim kreditima 89,3 odsto, u kojima dominira ročnost preko tri godine, najveće učešće imaju stambeni i krediti za adaptaciju stambenog ili poslovnog prostora "83,7 odsto namjenskih krsdita”, objasnila je ona.

Hipotekarni krediti su takođe imali značajno učešće od 17,3 odsto u ukupnim kreditima. Iako je neto dug stanovništva smanjen u 2009, čak 27,3 odsto ukupnih kredita koji kasne s naplatom odnosi se na kredite fizičkih lica i zaduženja na tekućsm računu i kreditnim karticama, vsćinom mrivatnih lica. U odsustvu tradicionalnog, kreditiranje putem platnih kartica je posebno uzelo maha početkom 2009. godine.

Kada govorimo o sektoru privrede, tokom 2009. godine zabillžen je značajan pad i kredita i depozita. Prosječna mjesečna stopa pada kredita iznosila 1,6 odsto, a depozita 0,4 odsto. Stopa pada depozita bila bi i veća da nije bilo značajnog prirasta depozita u septembru od prodaje akcija EPCG. Znatno viši godišnji pad kredita od 18,1 odsto, u odnosu na depozite, 13,5 odsto, doprinio js sman.enju neto duga privrsde, prema bankarskom sistemu.

Iako je koeficijent krediti depoziti za sektor privrede na kraju 2009. godine 2,66, poboljšan u odnosu na kraj 2008. godine 2,81, krediti u sektoru privrede tokom cijele godine bili su iznad nivoa njihovih depozita, tako da je privreda predstavljala najznačajnijeg neto dužnika sistema.

Na kraju 2009. godine depoziti su iznosili 1.824,7 miliona eura i bili su na nivou koji su imali u avgustu 2007. godine. Od toga su depoziti stanovništva iznosili 844,188 miliona eura odnosno 46,2 odsto ukupnih depozita.